Iedereen die bij mij wel eens een workshop portretfotografie of een workshop studiotechniek heeft gevolgd, weet dat ik veel aandacht besteed aan de klassieke lichtopstellingen. Deze lichtopstellingen vormen de basis van eigenlijk alles dat we als fotograaf met flitsers, continue licht of bestaand licht doen wanneer we portretfoto’s of headshots maken.
De bekendste is waarschijnlijk wel het Rembrandtlicht. Een voorbeeld hiervan zie je in de foto links. Kenmerkend voor Rembrandtlicht is lichtvlek (driehoekje) onder het oog aan de schaduw kant.
De klassieke lichtstijlen zijn als volgt: Rembrandtlicht, Lus licht (loop lighting), Splitlicht, Vlinderlicht (butterfly). Hieronder zie je aan de hand van de opnames van mij zeer geduldig model “Tessa” voorbeelden van deze lichtstijlen samen met een schema van de licht opstelling in de studio. Uiteraard kun je dit ook door een juiste pose klaarspelen met bestaand licht.
Klassieke lichtopstelling
Rembrandtlicht kenmerkt zich door de lichtvlek (driehoek) onder het oog aan de schaduwzijde van het gezicht.
Deze vlek ontstaat door het nauwkeurig plaatsen van de hoofd lichtbron (key light). Uitgangspunt is 45° t.o.v. de opname as en onder een hoek van 45° omlaag gericht. Hierdoor ontstaat er een schaduw van de neus die de schaduw van de wang aan de schaduwzijde aanraakt met als gevolg de lichtvlek.
Rembrandtlicht leent zich goed voor “low-key” foto’s. Het is een toch wat meer serieuze en sombere lichtstijl in mijn optiek. In mijn ogen meer geschikt voor mannen. Toegepast bij een vrouwportret zou ik de schaduwzijde enigszins invullen met een reflectiescherm zoals links.
Loop of lus licht. Dit is een afgeleide van het vorige rembrandtlicht. In basis bereik je dit door de lichtbron iets naar voren te plaatsen en iets lager dus de hoek iets veranderen. Hiermee bereik je dat de schaduw van de neus los komt van de schaduw van de wang en als het ware een lus vormt van een kleine schaduw schuin onder de neus. Belangrijk hierbij is dat de lus dchuin omlaag gaat en niet naast de neus ligt (licht komt van boven), Ook hier kun je de schaduwzijde eventueel nog invullen met reflectiescherm.
Dit is de “go-to” lichtopstelling wat mij betreft bij portretten van vrouwen, tieners en bruidsfotografie.
Splitlighting of zijlicht. Deze lichtopstelling kenmerkt zich door een aan één zijde van het model geplaatste lichtbron. Het gezicht (portret) wordt aan één zijde verlicht en de andere zijde valt in de schaduw.
Ook hierbij kunnen we uiteraard de schaduwzijde weer enigszins verhelderen met een reflectiescherm.
Butterfly of vlinderlicht. Hierbij plaatsen we de hoofdlichtbron (key light) voor en hoog voor ons model. De lichtbron schijnt dus omlaag het gehele gezicht verlichtend. Dit is een mooi licht bij portretten van personen met een smal gezicht. De naam is te danken aan de schaduw onder de neus, met een beetje fantasie een vlinder.
Het nadeel is de schaduw die ontstaat in de hals en vaak ook in de oogkassen.
Om dit probleem te verhelpen plaats je een refelctiescherm ook voor het model maar laag zodat het licht wordt weerkaatst naar de schaduwen.
Dit is een hele mooie verlichting bij headshots of portretten mits je het combineert met een reflectiescherm.
Een alternatief is dat je een opstelling maakt met vier lichtbronnen, links en rechts, boven en onder. Dus eigenlijk een vierkant met vier softboxen waar je als fotograaf tussendoor fotografeert. Het het dan “Beauty lighting“.
Bij iedere lichtopstelling die je verzint is altijd het begin de keuze welke zijde van het gezicht ga ik het meeste verlichten. Afhankelijk hoe je het hoofdlicht plaats of je model poseert wordt de smalst zichtbare kant van het gezicht verlicht of de breedst zichtbare kant. In geval van de eerste heet dit “short lighting” en in het tweede geval “broad lighting“. Eenvoudig gezegd, bij short wijst de neus richting hoofdlicht en bij broad van het hoofdlicht af.
Dit is een klein stukje uit de cursus “flitstechniek” en “Portretfotografie“. Wil je meer weten over portretfotografie of over het werken met flitsers neem dan gerust contact met mij op.
